Veelgestelde vragen

Technisch

• Wat weegt een duurzaam dak?
  Het gewicht van je nieuwe duurzame dak hangt af van de keuzes die je maakt. Zo scheelt het of je kiest voor een extensief dak (bijvoorbeeld sedum) of een intensief dak (bijvoorbeeld een daktuin). Bij sedumbeplanting maakt het weer uit of je kiest voor glaswol of substraat. Bij een blauw dak hoe groot je waterbergend vermogen wordt. Maar globaal kun je onderstaande cijfers aanhouden:

  Groen (sedum)	Glaswol (waterverzadigd)	55 kg / m2
  	Substraat (waterverzadigd)	80 kg /m2
  Blauw		25 tot 100 kg / m2 extra
  Geel		10 tot 20 kg / m2 (+ 20 tot 50 kg/m2 ballast)
  Rood		200 tot 600 kg /m2

• Is mijn dak sterk genoeg?

  Voordat je je dak voorziet van groen en/of zonnepanelen, is het belangrijk zeker te weten dat je dak het gewicht van het groen kan dragen. En niet alleen bij droog weer, maar ook na een flinke hoosbui (waterverzadigd) en met een eventueel pak sneeuw er bovenop.  

  Er is een simpele stelregel: Als er nu grind op je dak ligt, kan het dak minimaal 50 kg/m2 dragen. Dat is een voorzichtige schatting want vaak is de grindlaag wel 3 a 4 cm dik, wat het gewicht brengt op ongeveer 70  kg/m2. Vuistregel: 20 kg/m per cm dikte van de grindlaag. 

  Aanbieders van duurzame daken bieden overigens vaak de service om dit te berekenen, of hierover een advies uit te brengen. Schakel anders zelf een constructieberekenaar in. Je kunt constructietekeningen bij bouwer of gemeente opvragen. Als je deze via de mail deelt met een adviseur die op basis daarvan een oordeel kan vellen, liggen de kosten rond de € 400. 

  Onderstaande informatie is afkomstig van de website groendaken.net en geeft inzicht om zelf een inschatting te kunnen maken: 

  “Berekenen draagkracht zelf bouw carport, veranda, schuurtje, fietsenstalling etc. 

  Minimale balkmaat  overspanning van (muur tot muur ) om een groendak te kunnen dragen: 

  • 2 meter overspanning  > 3,8 cm dik  en 14,5 cm hoog  
  • 2,5 meter overspanning > 5,8 cm dik en 14,5 cm hoog 
  • 3 meter overspanning >  5,8 cm dik en 17 cm hoog 
  • 3,5 meter overspanning > 5,8 cm dik en 19,50   cm hoog 

  Hierbij gaan wij ervan uit dat er nog dakplaten op de balken liggen van ca 18 mm en dakbedekking. De hart op hart afstand tussen de balken mag maximaal 61 cm. 
  Uitgaande van bovenstaande kan een dak veelal 65 kg permanent gewicht dragen per m2. Echter kunnen hier geen rechten aan ontleend worden en is een advies van een constructeur of aannemer altijd aan te bevelen om 100 % zekerheid te verkrijgen. Veelal staat de draagkracht ook genoemd op bouwtekening, deze zijn vaak nog opvraagbaar bij het gemeente archief. 

  Twijfelt u toch of zijn uw balken niet zichtbaar dan kunt u een constructeur of ingenieursbureau vragen om een dakscan te doen. Ze kunnen dan middels scanapparatuur zonder sloopwerk uw dak scannen om er achter te komen hoe dik uw balken zijn en wat ze kunnen dragen.  

  Zie ook https://perfectkeur.nl/actueel/dakconstructies/ 

  Overigens is het belangrijk te weten dat het grind dat je verwijdert, diende als ballast voor de dakbedekking. Indien de dakbedekking losliggend is, moet het groendak dat je plaatst minimaal hetzelfde gewicht hebben als het verwijderde grind, zodat de dakbedekking niet kan wegwaaien. Hierbij moet je rekenen met het droge gewicht van het groendak.  

  Rekenvoorbeeld: Stel dat het groendak 80 kg per m2 weegt (nat) dan is dat vaak 40 kg droog. Het grind is vaak 4 cm dik op het dak en weegt dan ca 65 kg per m2. Dus dan moet het groendak ook 65 kg droog gewicht hebben om te dienen als ballast, dat is vaak 130 kg nat. En op dat gewicht zijn de meeste schuurdaken niet berekend. 

  Wanneer het gaat om een prefab schuurtje of aanbouw achter het huis is grind ook wel toegepast zodat de dakbedekking niet vastgelijmd hoeft te worden, dit was voor de bouwer een besparing. Als het dak dan niet hoger is dan 4 meter en niet vol op de wind ligt is groen voor grind vaak wel mogelijk. Aandachtspunt is hierbij vooral een grindstrook van 30 cm rondom het groendak aan te brengen zodat hier de meeste wind opgevangen kan worden.

• Steenwol of substraat

  

  Kies je voor een groen dak, dan heb je nog wat te kiezen met betrekking tot de tussenlaag. De eerste variant is dat deze laag bestaat uit steenwolmatten (eerste plaatje). Dit materiaal is licht van gewicht en eenvoudig aan te brengen. Goed voor je rug en het dak. De andere variant is los substraat (tweede plaatje), dat veel zwaarder is. Je kunt substraat daken ook tegen de dakranden aan leggen. Als de dakrand niet hoog genoeg is, kun je een aluminium profielrand gebruiken om het groen dak ‘op te sluiten.’ Soms is een geultje langs de dakrand nodig om de waterafvoer te garanderen.

  Hoe zit het eigenlijk met de productie van de materialen? Voor maken van steenwol wordt steenachtig materiaal (bruinkool) verhit tot 1400 graden, hetgeen veel energie kost. Bepaalde soorten substraat bestaan voor 70% uit lava wat moet worden gewonnen, zwaar is en van ver hiernaartoe wordt getransporteerd. Deze lava wordt gebroken en gemengd met andere steenachtige materialen of zand/klei/leem, boomschors etc. Ook bij dit proces komt CO2 vrij.

  Een van de grote leveranciers (ZINCO) biedt nu gerecycled daktuinsubstraat aan. Dat bestaat uit restmaterialen die ook prima gebruikt kunnen worden als substraat.

  Bij een tussenlaag van steenwol wordt drie keer zoveel meststof gebruikt als bij een substraatlaag, waarbij je moet waken voor uitspoeling van de meststof op het oppervlaktewater.

• Wat vergt een groen dak aan onderhoud?

  Een sedumdak vergt weinig onderhoud. De eerste twee jaar is geen onderhoud nodig. Daarna moet je het dak 1 keer per jaar bemesten met een speciaal langwerkende meststof. De aanbevolen bemesting verschilt nog wel van situatie tot situatie (afhankelijk van bezonning etc.). De behoefte aan bemesting kun je in het najaar goed aflezen aan de kleur en vitaliteit van het sedum. De langwerkende meststof zit de werkzame stof ingekapseld in langzaam oplossende capsules (biologisch afbreekbaar), waardoor die langzaam vrijkomt en bij correct gebruik niet uitspoelt naar het oppervlakte water. De gebruikte sedumsoorten hebben weinig voeding nodig; bij meer bemesten geef je juist onkruid de kans aan om in je dak te groeien.

  Het is ook verstandig wat vaker te controleren of de hemelwaterafvoer vrij blijft.

• Wat is een geschikte hellingshoek?

  Heb je een schuin dak? Ook dan kun je een groen dak aanleggen. Tot een hellingshoek van 35 graden kun je makkelijk sedum aanleggen. Is je dak nog schuiner, dan moeten er speciale verankeringen aangebracht worden.  Bedenk ook dat je ervoor kunt kiezen om de zuidzijde van een dak te benutten voor opwek duurzame energie (zonnepanelen) en de noordkant voor groen.

• Is de staat van mijn dak in orde?

  Voordat je je dak voorziet van groen, is het belangrijk zeker te weten dat je dak in goede staat is.

  Gemiddeld gaat een bitumen dakbedekking zo’n 20 a 25 jaar mee. Stelregel is dat een dakbedekking die niet ouder is dan 8 jaar, in voldoende goede staat is om te beleggen met groen. Tussen 8 en 10 jaar is een twijfelgeval. Maar bij een leeftijd van ouder dan 10 jaar, is het sowieso verstandig een inspectie te laten uitvoeren. Dakdekkers kunnen deze controle uitvoeren.

  Wanneer je te horen krijgt dat je je dak moet laten repareren of vervangen om er een groen dak op te kunnen leggen, is dit uiteraard een tegenvaller. Maar wel echt verstandig om te doen.

  Het goede nieuws is dat het nieuwe dak onder een laag groen twee keer zo lang meegaat als een nieuw dak. Een nieuw bitumendak wordt namelijk aan UV straling en temperatuurverschillen blootgesteld wat kan leiden tot scheurtjes en uiteindelijk lekkages.

  In het document ‘Staat van het dak’ ziet u voorbeelden van daken die ‘niet in orde’ zijn, en daken die ‘wel in orde’ zijn. Hopelijk helpt dit u om zelf alvast een kijkje te nemen. 

• Waar is waterberging op de daken het meest gewenst?

  In de provincie Utrecht zijn gebieden waar waterberging harder nodig is dan in andere gebieden. Zo speelt er in gemeenten aan de westkant van de provincie het probleem van waterberging meer, dan bijvoorbeeld op de Utrechtse Heuvelrug. Op de Heuvelrug is het wenselijk dat regenwater direct de bodem ingaat.

• Hoe werkt de waterberging van een groen dak?
  
  Hoe dikker de laag substraat op je dak, hoe meer water je kan vasthouden, bergen. Met een groen-blauw dak kun je zo tussen de 60 en 150 liter water per m2 bergen. Waterberging boven de 100 liter water per m2 is met name bij nieuwbouw te realiseren, omdat er dan bij de bouw rekening gehouden kan worden met het gewicht.  Een sedumdak bergt het minste water, namelijk ongeveer 30 liter water per m2.

  Wil je meer waterberging, dan moet het waterbergend pakket dikker worden aangelegd. Eveneens kun je middels het aanleggen van een drainagelaag extra water vasthouden.

  Extra waterberging zorgt ook voor een extra buffer in de hete droge zomers. Daarnaast zorgt extra water op je dak ook voor meer verkoeling, omdat er langer/meer water kan verdampen.

• Waar kan je allemaal een groen dak aanleggen?

  Op het dak van je huis, van je appartementencomplex. Op een uitbouw, garage, schuurtje, tuinhuisje. Maar ook op de overkapping van een parkeerplaats. Het dak hoeft niet perse plat te zijn. Ook op een hellend dak, of zelfs een puntdak kan groen aangebracht worden.

• Waarom is een groen dak goed voor de biodiversiteit?

  Natuurlijk is het goed voor de natuur en de biodiversiteit als er groen/grijze daken worden vergroend. De mate waarin is afhankelijk van het type groen, het aantal vierkante meters en de omgeving.

  Sedumdaken (nectarplanten) zijn vaak dun van opbouw en daardoor kunnen ze droog worden in de zomer. Wanneer je een wat intensiever dak aanlegt met een dikkere bodem, waardplanten zoals grassen en kruiden, en nestmogelijkheden door aanwezigheid van struiken en bomen, creëer je de meeste biodiversiteit.Wist je dat: je op een groen dak tot 2 kilo groenten en fruit per m2 per jaar kunt telen?

• Beschadigt een groen dak mijn dak op de lange termijn?

  Nee, een groen dak beschermt je dak juist. Zeker als je met een groen dak je nieuw bitumen of EPDM onttrekt aan de zonnestralen, geldt dit. De schommelingen in temperatuur zorgen ervoor dat het dak op den duur veroudert. Overdag zet het uit en ‘s nachts krimpt het weer. Dit zorgt over de jaren heen voor scheurtjes. Het groendak zorgt ervoor dat deze schommeling kleiner wordt omdat de temperatuur constanter blijft.

  Wel is het zo dat als je bitumen dak al wat ouder is en het effect van UV straling al in werking is gezet, dit proces niet te stoppen is door een laag groen erop. Zie ook ‘Gaat mijn dak langer mee?’.

• Hoe lang blijft een groen dak goed?

  Als er goed wordt gezorgd voor het groen dak (onderhoud beperkt zich tot één a twee keer per jaar bemesten), kan het groen dak heel lang meegaan. Groene daken aangelegd in de jaren 70 doen het nog steeds. Dus zo’n 40 a 50 jaar halen de groene daken zeker.

• Gaat mijn dak langer mee?

  Of een dak langer meegaat als het begroend is, ligt er maar net aan van wat voor dakbedekking er sprake is. Een bestaande dakbedekking ouder dan 10 jaar die wordt voorzien van een groendak, gaat niet langer mee omdat het verouderingseffect door uv-stralen en thermische invloeden al in gang is gezet. Een nieuwe, bitumineuze dakbedekking gaat normaliter gemiddeld 20 tot 25 jaar mee. Een groendak verdubbelt de levensduur hier wél, tot maximaal 40 à 50 jaar. De levensduur van een EPDM-dak (dakrubber), dat zonder groendak een levensduur heeft van 60 jaar, wordt dankzij een groendak verlengd tot 90 jaar.  (www.duurzaamgebouwd.nl)

• Ik wil een combi met zonnepanelen, maar wat moet ik dan als eerste regelen?

  Zie vraag ‘Combi met zonnepanelen, hoe ziet dat eruit?’

Financieel

• Wat kost een duurzaam dak?
  Als je kiest voor een simpel groen dak met sedumbeplanting, kun je voor € 35 a € 40 / m2 klaar zijn. Hoe dikker het pakket waarop de planten groeien (en hoe beter de kwaliteit, de levensduur en de waterberging), hoe duurder. Dit kan oplopen tot € 80 a € 100 / m2. Ga je voor een tuindak, hou dan rekening met kosten die oplopen tot € 250 / m2. Vraag bij het Servicepunt de lijst met bedrijven op; zo oriënteer je je makkelijk op de prijzen die verschillende aanbieders hanteren.

  Steeds meer gemeenten en waterschappen subsidiëren groene daken, dus de kosten draag je niet alleen.  En als je het combineert met zonnepanelen, verdien je met je duurzame dak natuurlijk ook geld.

• Welke gemeenten hebben een subsidieregeling?
  Een overzicht van de verkrijgbare subsidies is hier te vinden.

• Bespaar ik op mijn energierekening?

  Het is juist dat een groendak een warmteregulerende werking heeft in de zomer, maar je kunt niet spreken over isolatiewaarden. Een gemiddeld groendak heeft een buffer van maar liefst 30 à 40 liter water per vierkante meter, in de zomer houdt dat zeker warmte tegen. Het water op het dak verdampt, dat levert eveneens enige verkoeling.

  Bij warm en droog weer is een groendak echter na 4 dagen opgedroogd. In dat geval neemt verkoelende werking van het dak af, ook omdat het substraat onder de beplanting bij zon en droogte opwarmt. Het substraat bevat namelijk lava, dat warmte vasthoudt.

  Het is niet juist dat een groendak isoleert in de winter. Het dak is dan relatief nat en geleidt eenvoudig warmte en koude. Bovendien bevriest een nat dak bij vorst, waardoor het fungeert als een koelelement in een koelbox.

  Er wordt veel onderzoek gedaan naar de invloed van een groendak op de temperatuur en isolatie van een gebouw. Aangenomen wordt dat een groendak 1% tot 5% bespaart op de energie, die nodig is om bijvoorbeeld met een airco het gebouw te koelen. (Bron: www.duurzaamgebouwd.nl)

Functiecombinaties

• Combi met zonnepanelen, hoe ziet dat eruit?

  Zonnepanelen voelen zich thuis op een groen dak! Zo zijn ‘groen’ en ‘geel’ dus prima te combineren. Een dak (zeker een plat dak) kan op een warme zomerse dag zomaar opwarmen tot 80 graden. Zonnepanelen leveren meer stroom op als ze koeler blijven. Dit kan zo 6 a 8% in opbrengst schelen. Dus je kunt ervoor kiezen je gehele dak te voorzien van groen en daarbovenop zonnepanelen plaatsen. Deze laatste manier heeft als voordeel dat het substraat voor je groene dak gelijk dient als ballast voor de zonnepanelen (de panelen mogen immers niet van het dak waaien). Er zijn speciale constructies verkrijgbaar hiervoor. Voor een hellend dak geldt dat tot een hoek van maximaal 10 graden mag worden gewerkt met substraat als ballast voor de panelen. Bij een schuiner dak is mechanische bevestiging nodig en kun je groen om de panelen heen leggen.

  Je kunt er ook voor kiezen om zonnepanelen neer te leggen, met daaromheen een rand met groen.

  En heb je een puntdak, dan kun je ervoor kiezen zonnepanelen op de ‘op zuid-geörienteerde’ kant van het dak te leggen en de noordkant van het dak te voorzien van groen.

  Gelukkig zijn er steeds meer partijen die de combinatie aanbieden. Wel zo makkelijk! Vraag goed na over de verschillende mogelijkheden passend bij jouw situatie.

  Wist je trouwens dat de diversiteit van het groen ook groter wordt omdat er zowel zon- als schaduwminnende planten op het dak kunnen groeien?

  Wil je puur voor zonnepanelen op je dak gaan? Ook daarin kunnen we je helpen. Neem in dat geval op met het NMU Servicepunt Energie Lokaal, Sofie ten Have.

De kleuren

• Een groen dak - een samenvatting

  
  

• Een blauw dak - een samenvatting

  
  

• Een geel dak - een samenvatting

  
  

• Een rood dak - een samenvatting

  
  

Welke partijen

• Welke bedrijven kunnen jullie aanbevelen?
  
  Vanuit het Servicepunt Duurzame Daken houden we een lijstje bij van bedrijven waar goede ervaring mee is opgedaan. Deze is op te vragen bij Ieke Benschop, i.benschop@nmu.nl.

Organisatie

• Zelf aanleggen of laten doen?

  De keuze om je dak zelf te verduurzamen of het te laten doen, is natuurlijk een heel persoonlijke. Het is goedkoper om het zelf te doen, en niet zo heel ingewikkeld. De meeste gemeenten subsidiëren overigens ook een deel van de kosten van de aanleg.

• Zelf of samen?
  Het is leuk en financieel interessant om samen op te trekken met de buren. Marktpartijen zijn bereid gebleken inkoopvoordeel te geven aan buurtinitiatieven. En ook waterschappen hebben subsidie voor collectieve initiatieven (niet voor individuele). Zie het voorbeeld in Lopik.

• Heeft het een meerwaarde als mijn buurtbewoners ook een groen dak aanleggen?

  Jazeker heeft dat meerwaarde. Veel leveranciers geven bijvoorbeeld inkoopkorting. En ook de bezorgkosten kun je delen met je buren. Ook voor de biodiversiteit en de koeling van de omgeving in hete zomers, heeft het voordeel meer oppervlak dak te vergroenen.

• Hoe lang duurt het om een groen dak aan te leggen?

  De voorbereiding kost wat tijd. Je zult eerst moeten uitzoeken of de dakconstructie stevig genoeg is. Hiervoor moet je bouwtekeningen opzoeken en laten analyseren. Vervolgens is het verstandig verschillende offertes aan te vragen. En wellicht doen je buren mee, en kun je inkoopvoordeel regelen. Neem ook de tijd om eventueel subsidie aan te vragen bij je gemeente. Zie hier voor meer informatie over subsidies.

• Moet ik heel handig zijn om een groen dak aan te leggen?

  Nee, de instructies voor aanleg van een groen dak zijn eenvoudig. Als je gebruik maakt van kant en klare cassettes / trays is het al helemaal een fluitje van een cent.