Tweede ontwerpsessie energietuin Mastwijk: enthousiasme en suggesties

december 12, 2019

Tweede ontwerpsessie energietuin Mastwijk: enthousiasme en  suggesties

Op de voormalige vuilstort te Mastwijk werken Afvalzorg en NMU samen aan de ontwikkeling van een Energietuin. Daarin wordt duurzame energie gecombineerd met openbare natuur, recreatiemogelijkheden en educatie. En dat niet alleen: de Energietuin wordt ontworpen en uitgevoerd samen met de omgeving. Zo moet een beleefbaar landschap ontstaan dat meerwaarde levert voor het gebied.

Na de eerste ontwerpsessie en een presentatieavond volgde op 10 december 2019 een tweede brede ontwerpsessie. Daarin presenteerden we aan omwonenden en lokale belanghebbenden een conceptontwerp voor de gehele Energietuin. In het tweede deel konden de aanwezigen reageren op dit tussenresultaat.

Presentatie: conceptontwerp Energietuin

Gerben de Vries (NMU) praatte de ca. 20 aanwezigen kort bij over het ontwikkelproces. In het voorjaar van 2019 is vooral nagedacht over de uitgangspunten voor de Energietuin; in het najaar is de ontwikkeling begonnen van concrete ideeën voor de verschillende deelthema’s. Ook is een procedure gestart voor wijziging van het bestemmingsplan; dat is nodig om subsidie te kunnen aanvragen voor het beoogde zonnepark. Daarbij moeten de initiatiefnemers meteen globaal aangeven hoe ook de andere functies – natuur, recreatie/educatie, innovatie, etc. – een plek krijgen in de Energietuin. ‘Zaak dus om in 2020 verder uit te werken hoe de tuin eruit komt te zien en hoe we tot realisatie kunnen komen,’ zei Gerben.

Merel Enserink, landschapsontwerper aan de Wageningen Universiteit, presenteerde vervolgens een conceptontwerp voor de Energietuin. Dit ontwerp borduurt voort op de ontwerpprincipes die eerder bij de omgeving zijn opgehaald. Inmiddels is ook concreter gekeken naar de inpassing van wandelpaden, groen, zonnepanelen en andere elementen die het terrein aantrekkelijk maken voor mens en natuur. Daarmee ontstond een eerste antwoord op de vraag: Hoe komt het eruit te zien? Met als inzet: aantrekkelijk en beleefbaar voor bezoekers, maar met oog voor privacy van omwonenden en de kwaliteit van het omliggende landschap.

Pitches: hoe hebben we gewerkt aan de verschillende deelthema’s?

Bij de ontwikkeling van het conceptontwerp is dankbaar gebruik gemaakt van de inbreng van een nieuw kernteam: een denktank van enkele omwonenden, die affiniteit hebben met één of meerdere van de deelthema’s. In november zijn we met hen aan de slag gegaan om te inventariseren waar zij warm voor lopen en hoe we dat kunnen toevoegen aan onze plannen. Ook is gesproken over de zorgen en aandachtspunten die leven bij omwonenden en hoe we daar goed mee kunnen omgaan.

• Dick Kraan en Lex van den Engel bogen zich over de onderdelen ‘omwonenden’ en ‘recreatie/educatie’. Voor het eerste onderwerp is een rondgang gedaan langs een flink aantal bewoners om aandachtspunten op te halen. Dick pikte er een aantal zaken uit: energieopwekking vooral achter op het terrein, flink inzetten op streekeigen natuur, uitwerking van een degelijk onderhoudsplan en oog voor zorgen als stankoverlast, zwerfafval en onkruid. Bij het tweede thema pleitte Dick voor bezoekersvoorzieningen aan de westkant van het terrein en educatie over o.a. de historie van het terrein. Ook ideeën als een boomgaardje en een kunstwerk van afval kwamen langs.
• John van Echtelt heeft zich vastgebeten in het thema energie & innovatie. Hij presenteerde het idee van een energie-innovatiepad door de Energietuin, waar verschillende duurzame technieken te zien zijn. Ook wil John graag onderzoeken of er een aanlegsteiger kan komen voor elektrische fluisterbootjes, die varen op zonnestroom van de Energietuin.
• Ronald Landman lichtte toe welke mogelijkheden hij ziet om de biodiversiteit op het terrein te vergroten. Hij benadrukte dat er in de tuin voldoende ruimte over moet blijven voor natuur. Het terrein kan bovendien als ‘natuurstapsteen’ functioneren: een schakel tussen andere natuurgebieden. Focus daarbij op een aantal specifieke soorten en sluit aan bij de voedselrijke en diverse omstandigheden die op het terrein aanwezig zijn.
• Peter Versloot dacht in het kernteam mee over landschappelijke inrichting. Zijn inbreng: zorg dat de zonnepanelen vanaf de openbare weg niet/nauwelijks zichtbaar zijn, laat de historie van het gebied terugkomen in het ontwerp en vervlecht de energie- en natuurfuncties. Concrete ideeën waren o.a. het realiseren van uitkijktorens en schapen die het terrein onderhouden.

Tot slot gingen Wijnand Jonkers (NMU) en Dick Nederend (Energie Coöperatie Lek en IJssel Stroom) in op de ideeën die zijn ontwikkeld in de werkgroep Participatie. De uitdaging die daar wordt gesteld, is om het zonnepark, naast de opwekking van groene stroom, ook op andere manieren van meerwaarde te laten zijn voor de lokale gemeenschap. Vier smaken worden verkend: aandelen/obligaties via de energiecoöperatie, een gebiedsfonds, bijdrage van het zonnepark aan onderhoud van de Energietuin en (goedkope) groene stroom uit het zonnepark.

Gesprekstafels

Na de pitches praatten de aanwezigen door over ideeën voor uitwerking van de vijf deelthema’s. De sfeer was daarbij positief kritisch, met veel reacties in de trant van: “Het ontwerp begint er goed uit te zien, maak het nu maar eens waar!” De avond werd afgesloten met een borrel aan de bar, en het voornemen om in 2020 vooral op deze weg verder te gaan. Op naar een bijzondere en gedragen Energietuin Mastwijk!