‘Bied perspectief en help boeren de omslag te maken’

augustus 18, 2022

‘Bied perspectief en help boeren de omslag te maken’

Op 15 augustus sprak een delegatie van natuur- en milieuorganisaties met bemiddelaar Johan Remkes over het stikstofdossier. De organisaties drongen aan op natuurherstel, en op het bieden van perspectief aan zoveel mogelijk boeren om de omslag te kunnen maken naar natuurinclusieve landbouw.

Nederlandse natuur de dupe

We kunnen het niet genoeg benadrukken: de Nederlandse natuur lijdt al decennialang onder de veel te hoge stikstofdepositie. Natuurbescherming en -herstel is hard nodig en urgent, omdat veel zeldzame soorten planten en dieren zich niet meer kunnen handhaven in de aangewezen natuurgebieden. Dat is een groot probleem omdat biodiversiteit de pijler is onder een goed functionerend ecosysteem.

In een gezamenlijke brief aan Johan Remkes en het kabinet, hebben de natuur- en milieuorganisaties hun inbreng geformuleerd:

“Uw oproep tot een ‘gesprek zonder taboes’ lijkt de deur open te zetten voor nieuwe onderhandelingen of een afzwakking van de huidige kabinetsplannen. Terwijl over het belang van noodzakelijk natuurherstel, en het voorkomen van achteruitgang, niet kan worden onderhandeld. Daarom is vasthouden aan de emissiereductiedoelstelling van 50% in 2030 ook belangrijk. Het stikstofprobleem is bij Europa, het kabinet, de provincies, bij elke natuurorganisatie, bij de financiële sector, bij de voedingsmiddelenindustrie, bij de landbouwbedrijven en bij supermarkten al decennia bekend. Het moment van hervorming is nu.”

Stikstofcrisis staat niet op zichzelf

De natuur lijdt niet alleen onder een hoge stikstofdepositie – maar ook aan verdroging, slechte waterkwaliteit en klimaatverandering. Een eenzijdige focus op stikstof lost misschien de crisis van vandaag op, maar niet die van morgen. De stikstofcrisis staat dus niet op zichzelf. Ook de aanpak van de klimaatcrisis en bodemgezondheid zal de komende tijd gevolgen hebben voor de landbouw. Nu de overheid miljarden aan belastinggeld steekt in de transitie van de landbouw, is het zaak die problemen maximaal integraal aan te pakken. En in te zetten op de omslag in de landbouw naar ecologisch verantwoorde landbouw, op basis van een goed verdienmodel met perspectief voor de boer.

Nog onvoldoende perspectief

Het is cruciaal dat zoveel mogelijk boeren de omslag kunnen maken in plaats van te moeten stoppen. Tot nu toe heeft het kabinet de agrarische sector echter nog onvoldoende perspectief geboden. Zonder scherpe sturing op het budget bestemd voor extensivering, is er een wezenlijk risico dat een werkelijke omslag in de landbouw uitblijft. Aanknopingspunten hiervoor zijn de verdienmodellen die onderzocht worden binnen de Utrechtse samenwerking Duurzame Landbouw met Natuur, de ervaringen opgedaan in de gebiedsprocessen, ontwikkelingen t.a.v. ‘Landschapsgrond’, maar ook plannen als het ‘GroenBoerenPlan’, het ‘Aanvalsplan Grutto’ en het ‘Aanvalsplan Landschapselementen’.