Ja-stem het beste voor natuur en milieu Oekraïne

april 4, 2016

Ja-stem het beste voor natuur en milieu Oekraïne

Ook natuur- en milieubeleid is onderdeel van het Associatieverdrag EU-Oekraïne, waarover op 6 april een referendum wordt gehouden. Een ja-stem komt natuur en milieu duidelijk ten goede. Dat blijkt uit een inventarisatie van natuurorganisatie IUCN.

Op 6 april stemt Nederland in een raadgevend referendum voor of tegen het Associatieverdrag EU-Oekraïne. Ook natuur- en milieubeleid is onderdeel van dat verdrag. Er staan afspraken in over harmonisatie van beleid rond o.a. lucht- en waterkwaliteit, soortenbescherming en beheer van natuurgebieden. IUCN Nederland heeft in een white paper in kaart gebracht welke effecten het verdrag zal hebben op natuur en milieu, in samenwerking met haar Oekraïense lidorganisatie Environment-People-Law (EPL).

Veel ellende, maar ook veel potentieel

Momenteel verontreinigen industrie en landbouw de lucht, de bodem en het drinkwater in het hele land. De planten en dieren in de Zwarte Zee zuchten onder de grote hoeveelheden gif- en meststoffen die de rivieren aanvoeren. Geen wonder, aangezien de natuur- en milieuwetgeving verouderd is. Het is niet duidelijk welke straffen er op overtredingen staan. Burgers worden slecht geïnformeerd over beslissingen over hun leefomgeving en hebben daar geen inspraak in. De bescherming van waardevolle natuurgebieden tekort.

Ondanks al die ellende is er nog steeds heel veel natuur in berggebieden, steppen en delta’s. Die gebieden vormen een onmisbare verbinding tussen ecosystemen in Europa, Azië en Afrika (trekvogels). Er ligt dus ook een enorm potentieel voor natuurherstel.

Nu al positieve invloed van verdrag

Het Associatieverdrag voorziet in het aanpassen van de Oekraïense milieuwetgeving aan de strengere EU-normen. Volgens EPL zal dit leiden tot een betere bescherming van de biodiversiteit. Die werking heeft het verdrag nu al, omdat overheden vooruitlopen op de ondertekening ervan: zo ging de aanleg van zes waterkrachtcentrales in de rivier de Dniester niet door, omdat deze ten koste zou gaan van natuur die onder het Associatieverdrag beschermd zou moeten worden. Verder heeft het vooruitzicht van het verdrag de totstandkoming van nieuwe natuurgebieden bespoedigd.

Betere bescherming voor vogels en zoogdieren

Is het verdrag eenmaal bekrachtigd, dan zullen de trek- en standvogels in Oekraïne daar veel aan hebben; binnen twee jaar daarna zal Oekraïne namelijk de regels uit de EU Vogelrichtlijn overnemen. Verder zal de nationale wetgeving worden geharmoniseerd met de EU-Habitatrichtlijn, dat kwetsbare leefgebieden van bedreigde soorten beschermt. Het verdrag zal ook de ontwikkeling van het zogenoemde Emerald Netwerk stimuleren: het equivalent van het Europese Natura 2000 netwerk. Dat zal een betere bescherming bieden voor tientallen soorten, waaronder wolf, bever, bruine beer en wisent.

Betere milieukwaliteit

Door het verdrag zal Oekraïne ook de EU Waterkaderrichtlijn overnemen. Dit zal een verbetering van de waterkwaliteit van de Zwarte Zee opleveren en daarmee een robuuster ecosysteem en bescherming van de specifieke biodiversiteit daar.  Verder zal Oekraïne de EU Nitraatrichtlijn en de EU Stedelijk Afvalwaterrichtlijn moeten overnemen. Daardoor zullen rivieren en meren aanzienlijk minder vervuiling te verstouwen krijgen. Ten slotte zullen de inwoners toegang tot informatie en inspraak krijgen in milieuzaken, door overname van de EU-Richtlijn ‘Toegang tot milieu-informatie bij nationale overheidsinstanties’.